Imperativos = Roŋo mo ha'atura
 |
lávese el pelo,
la cabeza |
 |
ka hopu tu'u
rau 'oho, te pu'oko |
 |
lávese la cara |
 |
ka hopu tu'u 'ariŋa |
 |
lávese las
manos |
 |
ka hopu tu'u rima |
 |
lávese las
orejas |
 |
ka hopu tu'u tariŋa |
 |
lávese los
dientes |
 |
ka tata tu'u niho |
 |
lávese los
pies |
 |
ka hopu tu'u va'e |
 |
limpie sus
zapatos, tiene barro |
 |
ka horo'i tu'u kiriva'e, ko rare-rare 'ā |
 |
límpiese la
nariz |
 |
ka haro'i tu'u ihu |
 |
no bebas vino,
puede hacerte daño |
 |
'ina a koe ko unu i te 'ava, o ta'e au ro atu ki a koe |
 |
no debes
mentir |
 |
'ina a koe ko reo-reo |
 |
no debes robar |
 |
'ina a koe ko toke |
 |
no ensucies
tus cosas |
 |
'ina ko haka 'o'one ta'a taoa |
 |
no fumes,
puede hacerte daño |
 |
'ina a koe ko 'omo, o te au ro atu ki a koe |
 |
no rompa su
vestuario |
 |
'ina ko ihi-ihi tu'u kahu |
 |
no saldré |
 |
'ina a au e ko e'a |
 |
no vendré |
 |
'ina a au e ko oho mai |
 |
no vendré más |
 |
e ko hoki haka
'ou mai a au |
 |
que venga tu
madre |
 |
ka oho mai tu'u matu'a vahine |
 |
que venga tu
padre |
 |
ka oho mai tu'u matu'a tane |
 |
saldré |
 |
e e'a rō a au |
 |
salgan todos |
 |
ka e'a tahi |
 |
la saludaré |
 |
e 'aroha rō a au |
 |
salude, usted |
 |
ka 'aroha a koe |
 |
siéntense,
tome asiento |
 |
ka noho, ka noho te pepe |
 |
tenga cuidado
con su herida |
 |
e hapa'o tu'u more |
 |
tome su
remedio |
 |
e unu ta'a ra'au |
 |
trae agua |
 |
ka ma'u mai te vai |
 |
vaya afuera,
salga |
 |
ka e'a ki haho, ka e'a |
 |
vayan ustedes
dos |
 |
ka e'a a kōrua ararua |
 |
ven con tu
madre |
 |
ka oho mai a kōrua ko tu'u matu'a vahine |
 |
ven con tu
padre |
 |
ka oho mai a kōrua ko tu'u matu'a tane |
 |
venga para
acá, adelante |
 |
ka oho mai a nei, ki mu'a |
 |
vengan todos
para acá |
 |
ka oho tahi mai a nei |
 |
vigila, cuida
los animales |
 |
ka hapa'o te ŋa manu ena |
 |
vuelvan
temprano |
 |
e hoki 'otea mai a kōrua |
 |
vuelvan todos |
 |
e hoki tahi mai a kōrua |
 |
me voy a
descansar |
 |
he oho a au he haka ora |
 |
vámonos |
 |
matu ki oho rō |