 |
lávese el pelo,
la cabeza |
 |
Chujchaykita t'ajsakuy, umaykita t'ajsakuy |
 |
lávese la cara |
 |
Uyaykita mayllakuy
|
 |
lávese las
manos |
 |
Makisniykita mayllakuy
|
 |
lávese las
orejas |
 |
Ninrisniykita mayllakuy
|
 |
lávese los
dientes |
 |
Kirusniykita mayllakuy
|
 |
lávese los
pies |
 |
Chakisniykita mayllakuy
|
 |
limpie sus
zapatos, tiene barro |
 |
wakachusniykita pichay, t'uruyug kashanku
|
 |
límpiese la
nariz |
 |
Senqaykita pichakuy
|
 |
no bebas vino,
puede hacerte daño |
 |
Ama waspayta ujyaychu, mana allintachu ruasunqa
|
 |
no debes
mentir |
 |
ama llullaniykichu tian |
 |
no debes robar |
 |
ama suanaykychu tian
|
 |
no ensucies
tus cosas |
 |
Ama chaukuanta quchichaychu |
 |
no fumes,
puede hacerte daño |
 |
Ama pankaychu mana allintachu ruasunqa
|
 |
no rompa su
vestuario |
 |
Ama p'achaikita llik'iychu |
 |
no saldré |
 |
Mana llojsicajchu |
 |
no vendré |
 |
Mana jamusajchu |
 |
no vendré más |
 |
mana ni jayk'ajpis jamusajchu |
 |
que venga tu
madre |
 |
Mamayki jamuchun |
 |
que venga tu
padre |
 |
Tatayki jamuchun |
 |
saldré |
 |
Llojsisaj |
 |
salgan todos |
 |
Tukuy llojsiychaj |
 |
la saludaré |
 |
Napaikusaj |
 |
salude, usted |
 |
qan napaikuy |
 |
siéntense,
tome asiento |
 |
Tiyakuy, tiyarikuy |
 |
tenga cuidado
con su herida |
 |
K'irinwan allinyakuchun |
 |
tome su
remedio |
 |
Jampiykita Ujyay |
 |
trae agua |
 |
Yakuta apamuy |
 |
vaya afuera,
salga |
 |
Jawaman riy, llojsiy |
 |
vayan ustedes
dos |
 |
Qankuna iskaniquichij riychej |
 |
ven con tu
madre |
 |
Mamaykiwan jamuy |
 |
ven con tu
padre |
 |
Tataykiwan jamuy |
 |
venga para
acá, adelante |
 |
jamuy kaiman. Ñaupajman |
 |
vengan todos
para acá |
 |
Tukuy qankuna kay ñaupajman jamuychij |
 |
vigila, cuida
los animales |
 |
Uywakuta allinta qawaychij |
 |
vuelvan
temprano |
 |
Sujsallata kutimuychij |
 |
vuelvan todos |
 |
Tukuy qankuna kutimuychij |
 |
me voy a
descansar |
 |
Samakamusaj |
 |
vámonos |
 |
Jaku ripuna |